همیشه گفته‌ام رکگویی آدابی دارد اما اشاره ای به آداب‌اش نکرده‌ام. شاید به این دلیل که تعریف درستی از آداب رکگویی نداشتم. درست نمی‌دوانم آداب رکگویی چیست اما می دانم رکگویی بدون آداب توهین است و همه‌ی ما می دانیم توهین کردن و رنجاندن هر انسانی کار غیر اخلاقی و ناپسندی است.
دوستی دارم که درباره اخلاق و رفتار اخلاقی باهم بسیار بحث می‌کنیم. تا همین لحظه فرصت نشده است با علی بنشینم و درباره رکگویی و آداب آن باهم گفتگو کنیم، اما دوست دارم از یک جایی شروع کرده باشم. این پست را می گذارم به عنوان آغاز فکر کردن درست و حسابی‌ام درباره رکگویی و آداب آن.
از آن جایی که «هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد» رکگویی هم باید زمان مناسب خودش را داشته باشد. مثلا در یک جمع دوستان هستیم. فردی یک خصوصیت اخلاقی از خودش نمایش می دهد که دروغ است و ما چند مثال داریم که او هرگز چنین رفتاری نمی‌کند. حالا باید چه‌کنیم؟ آیا باید به روی او بیاوریم که درحال دروغ گفتن است و چهره دیگری از خود با دروغ به نمایش گذاشته است؟ فکر می‌کنم اگر انسانی دست به اشتباه بزرگ نمایش خلاف آنچه که هست می‌زند، باید به او آگاهی و فرصت اصلاح بدهیم. رفتار ایده آل را این گونه می‌بینم که خارج از جمع و تنها به خود او تمامی نکات را یادآوری کنم. اگر باز هم ادامه داشت، باری دیگر به او می گویم و هشدار می دهم در جمع دوستانت تمام این خلاف گویی ها را به رخ‌ات می کشم. پس آبروی کسی نباید در رکگویی برود حتی اگر حق به طور کامل با ما بود زیرا او انسان است و می‌تواند خود را اصلاح کند و بهتر است به جای رفتار حذفی از برخورد اصلاحی استفاده کنیم.
از طرف دیگر فکر می کنم انتخاب لحن و کلمات رکیک برای رکگویی نیز باعث توهین می شود. مثلا فردی از روی بی‌خردی و نادانی ما را متهم می‌کند و درباره ما قضاوت نادرست دارد. همین جاست که ما باید با رکگویی پاسخ او را بدهیم اما نه با انتخاب کلمات رکیکی مثل «تو نمی‌فهمی» یا «خیلی بی‌شعوری». باید دقیقا کاری که می کند را به او یادآوری کنیم. مثلا بگوییم که او دست به قضاوتی زده است که نادرست است و علت آن قضاوت‌اش را بپرسیم و او را روشن کنیم.
دقیقا همین مثال از طرف ما نیز می‌تواند یک توهین باشد. اگر زود قضاوت کنیم و قضاوت خود را با گستاخی به روی فرد بیاوریم، حتی اگر در جمعی هم نباشیم، توهین است. شاید بتوانیم از پرسش استفاده کنیم تا بتوانیم با ادب باشیم و هم رک بمانیم.
در باب لحن هم باید گفت کلمات می توانند هر معنایی بدهند و دقیقا این جمله بندی ما است که معنی به کلمات را می توناد تغییر دهد. از طرف دیگر باید در انتخاب هر کلمه‌ای دقت کنیم و شرایط را بسنجیم. مثلا اگر دوست صمیمی داریم که با او شوخی های بسیاری می کنیم و حتی از کلمات رکیک برای ارتباط بیشتر استفاده می کنیم -من قضاوتی در این مورد ندارم- یادمان باشد با همان دوست در یک گروه کاری چه به شوخی یا بر روی عادت هرگز از آن شوخی ها و کلمات استفاده نکنیم.
نظرات و دیدگاه های من درباره رکگویی و آدابش ممکن است تغییر کند و موارد دیگری اضافه شود. در اولین فرصت که دوست خوبم علی خوئینی را دیدیم درباره این موضوع با او صحبت می کنم و حاصل گفتگوی ما و اندیشه های بیشترم را در این ایستگاه ادامه می‌دهم. از شما و همه دوستانم می خواهم در باب رکگویی و آدابش به من کمک کنید تا بهتر بتوانم از این خصلت و خوی خود بهره ببرم و به کسی توهینی نکرده باشم.
جهت اطلاع: خیلی خوشحالم کلید نیم‌فاصله رو پیدا کردم: Ctrl + Shift + 2